Meet Bram!

Op de foto: Bram Springt!
Weer een workshop bij Cameratools. Reportage flitsen, dit keer (al was strobist misschien een betere naam geweest). Fantastisch!
De eerste helft van de middag was een college flitskennis door Wilfred Bouchier. Super uitleg! Perfect te volgen, maar - zoals met al die dingen - je moet er mee aan het experimenteren gaan om het echt te snappen.
In elk geval: het richtgetal wordt bepaald door de hoeveelheid licht op één meter afstand bij ISO 100. Richtgetal = diafragma x afstand.
Mijn flitser heeft bij vol vermogen een richtgetal van 43, dus bij diafragma 8 wordt op een afstand van 43/8 = 5,4 meter goed belicht. Andersom: als het onderwerp op 2,5 meter staat, bij een diafragma 8, is een richtgetal van 2,5x8=20 voldoende.
Ook van belang is de ISO factor: bij ISO 100 is die 1, bij 200: 1,4 (wortel twee, jawel) en bij 400 2.
Gelukkig hoef je niet meer als een dolle te staan rekenen (of tabellen uit je hoofd te leren), want op het display van de flitser valt vanalles af te lezen.
Wilfred liet zien dat TTL meting vaak geen mooi resultaat oplevert, de meting gaat immers uit van een gemiddelde. Op M dus, die flitser. En omdat de camera ook op M staat met een vast diafragma, kan het meezoomen van de flitser uitgezet worden (wel rekening houden met het feit dat zoomen het diafragma wijzigt (tenzij je zo'n chique vaste-brandpuntsafstand-zoom hebt, natuurlijk). Daarom kun je veel beter werken met een prime lens.
Met de flitser in M-stand kun je de flitssterkte aanpassen. Even de ontspanknop half indrukken, en de flitser laat de afstand zien. Je kunt dus de flitser bij je gekozen diafragma op ca. 2 meter instellen, de camera instellingen zo'n beetje gokken (dan even testen en bijstellen), bijvoorbeeld: 1/60, ISO200, met de hand scherpstellen op ca. 2 meter, en vervolgens achteloos lopen schieten op een feestje, bij wijze van spreken zonder scherp te stellen. Als je jezelf maar op ongeveer 2 meter afstand opstelt. (Bij Dofmaster kun je de scherptediepte berekenen)
Omdat de flitser daarbij heel "laag" staat (en hoe groter je diafragma, hoe lager de flitser), kun je bovendien acht of zestien of nog meer keren flitsen na één keer flitser laden (gaan je batterijen ook langer mee en je kunt achter elkaar door schieten) en de flits doet nauwelijks pijn aan de ogen van je onderwerp. Dit hele verhaal gaat wel uit van een lichtsterke korte lens, bijvoorbeeld de 50mm prime (bij een langere lens wordt de scherptediepte veel kleiner, en het diafragma meestal kleiner). Ideaal als je in het donker een celebrity staat op te wachten...
Wilfred zal - als hij tijd heeft - al die flitsinformatie online zetten, op de site van Cameratools.

Na de koffie (zonder kokosmakronen, dit keer; wel jammer trouwens, zo'n shotje carbs tussendoor is heerlijk als je je de hele middag moet concentreren) kwam de praktijk aan bod, met Bram Jonker en Erwin Stok.

Foto: groep workshoppers.
De theorie ging vooral over "haal de flitser van TTL af" De praktijk was vooral "haal de flitser van de camera af!". En zet 'm op een standaard, zet nog liever twee flitsers op standaards. De techniek daarvoor is heel simpel: een zendertje op je camera (in plaats van de flitser) en een ontvangertje aan de flitser(s).
Bram en Erwin lieten eerst een aantal voorbeeld foto's zien. En inderdaad: op die manier kun je super foto's maken: licht van opzij en een rimlichtje (nu snap ik pas wat een rimlicht is!). Ook vertelden ze anecdotes over hoe de foto's gemaakt waren: pielen met plakband en paperclipjes om lampen en reflectoren op hun plaats te krijgen, en twee mannen die gezellig lopen te snuffelen in een stoffenwinkel, om een stevige lap wit-bijna-zilver te scoren - als je geen strobist opstelling kunt maken, kun je altijd nog experimenteren met indirect flitsen via wat voor wit vlak dan ook (iemand met een wit overhemd kan al genoeg zijn). Daarbij is het handig als je gebruik kunt maken van een voice activated reflection screen positioning: Erwin, in het voorbeeld.
We hebben allemaal druk staan experimenteren met het zendertje op de camera, geweldig. Over instellingen op de flitser werd niet meer gesproken, waarschijnlijk stond-ie standaard op max, want iemand die per ongeluk in het gezicht geflitst werd zag minutenlang sterretjes. Bovendien werd er gewerkt met parapluutjes en kapjes.
Als sluitstuk met z'n allen enthousiast staan schieten in het donker: camera's op lange sluitertijd (1 of 2 seconden), met het licht aan scherpstellen waar we Bram verwachtten, licht uit, waarop Bram met het zendertje in de hand een sprong maakte en op z'n hoogste punt de flitsers af liet gaan. Dikke pret!

Foto's: links Bram met de flitser links op een standaard, rechts Wilfred "in z'n gezicht geflitst".
Ik had ooit al wel 's zitten lezen op Strobist.com, fascinerend maar boven mijn pet. Ik denk dat ik er nu veel meer van snap. Moet nodig aan het experimenteren - bij voorkeur samen met HvHE, want samen hebben we twee flitsers. En ik wil een 50mm prime :)