Oogcontact

Hoewel ik al met honden omging voordat ik kon lopen, had ik - tot een jaar of wat geleden - nooit zo stilgestaan bij oogcontact met honden. "Ze zeggen" dat je een hond nooit strak moet aankijken omdat dat agressiviteit kan opwekken, maar de afgelopen dagen ben ik hele andere informatie tegengekomen.

In de eerste plaats had ik het boek De Hondenfluisteraar meegenomen uit de bieb en ik heb het met plezier gelezen, al staat er een vernietigende recensie op bol.com die ik ook wel enigszins begrijp. Het boek is geschreven door hondentrainer Klaas Wijnberg, over zijn methode om met honden om te gaan (gepatenteerd, maar liefst :)). Het hoofdstukje over oogcontact met honden was voor mij een eye-opener: Kijken is een essentieel onderdeel van communicatie tussen honden. Typisch zoiets wat je eigenlijk al wel weet, maar wat je je nooit bewust gerealiseerd hebt.  Ook schrijft hij: Instinctief zal de hond de "roedel" in de gaten houden en tijdens een wandeling regelmatig naar u kijken.

Twee dagen later kwam ik in de wetenschapbijlage van NRC een artikel (naar aanleiding van deze studie) tegen over wolven (en honden), die begrijpen waar je naar kijkt:
Want de hond (Canis familiaris) had bij uiteenlopende studies aangetoond dat hij verborgen voedsel of geliefd speelgoed kan vinden aan de hand van wijzende gebaren die mensen maken met verschillende lichaamsdelen – inclusief de ogen.

Ik ben me pas de laatste paar jaar met Charley bewust geworden van het feit dat een hond heel bewust oogcontact zoekt en gebruikt.
Als ze tijdens het wandelen een eindje bij me vandaan was en ik naar haar keek, keek ze zo nu en dan op, keek me aan, en ging dan weer verder met wat ze aan het doen was. Door dat regelmatige contact was roepen ook nooit nodig, als ik op zo'n moment even in de "kom hier" houding ging staan kwam ze onmiddellijk. Het gekke is dat je het idee hebt dat je een hond hard moet kunnen roepen en dat-ie dan onmiddellijk moet komen, maar de noodzaak daartoe heeft zich nooit voorgedaan.
Veel frappanter was de manier waarop ze dingen duidelijk probeerde te maken met een blik. Ze kon op de drempel van de keuken gaan zitten (géén hond in de keuken als ik aan het koken ben!) en gefixeerd naar me kijken, zó dat ik haar ogen bijna in mijn rug voelde priemen. Als ik haar aankeek, kon ze vervolgens zonder haar hoofd te bewegen, snel schuin omhoog kijken naar het hondensnoeptrommeltje, om me vervolgens opnieuw strak aan te kijken. Als ze hardop gezegd had "kijk me nou 's netjes zitten, mag ik nu een stukje gedroogde pens!" had het niet duidelijker kunnen zijn!
Helaas heb ik nooit geëxperimenteerd met het omgekeerde: je hond ergens op af sturen door er zelf naar te kijken. Beslist een aandachtspunt als ik weer een hond heb!
ETA: Laat ik nou twee dagen later dit filmpje tegengekomen! Ja, dus! Honden kunnen prima begrijpen waar hun mens naar kijkt! Geweldig.

Maar hoe zit het dan met strak aankijken en agressie? Als je google-t op honden en oogcontact kom je toch een hoop waarschuwingen tegen om honden juist niet aan te kijken.
Op de site van de Delftse Kynologenclub staat een goeie uitleg door Sandra Hurkmans:
Voor honden onderling is oogcontact wat beladen: honden die elkaar langer aankijken (fixeren), zijn elkaar meestal aan het aftasten of ze elkaar in de haren zullen vliegen. Honden die geen confrontatie willen, zullen het onderlinge oogcontact altijd voorkomen of afbreken door te knipperen, hun ogen of zelfs hun hele hoofd af te draaien. Met mensen is de relatie vaak al anders. Veel honden leren uit zichzelf al snel dat oogcontact van mensen niet bedreigend is, maar zelfs een teken van aandacht en een voorbode van beloning.

Ik denk dat Wijnberg gelijk heeft als hij zegt: oogcontact zal de basis gaan vormen voor uw verstandhouding met uw hond.